Vai trò insulin và glucagon trong điều hoà đường huyết

Insulin và Glucagon hoạt động như thế nào trong việc điều hoà đường huyết?

Tuyến tụy tiết ra insulin và glucagon, cả hai hormone này đều đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh lượng đường trong máu.

Hai hormone hoạt động trong sự cân bằng. Nếu nồng độ của một trong 2 hormone vượt ra ngoài phạm vi bình thường, lượng đường trong máu có thể tăng hoặc giảm.

Khi lượng đường trong máu quá cao, tuyến tụy tiết ra nhiều insulin hơn, và ngược lại, khi lượng đường trong máu giảm, tuyến tuỵ sẽ phóng thích nhiều glucagon để đưa đường huyết trở lại bình thường.

Đường huyết trong cơ thể 

Cơ thể chuyển hóa carbohydrate trong thức ăn thành đường (glucose), cung cấp năng lượng cho cơ thể.

Lượng đường trong máu thay đổi trong suốt cả ngày, nhưng trong hầu hết các trường hợp, insulin và glucagon giữ mức đường huyết trong giới hạn bình thường.

Lượng đường trong máu lý tưởng như sau:

Trước khi ăn sáng: đường huyết < 100 mg / dl đối với một người không bị tiểu đường và 70-130 mg / dl đối với một người bị bệnh tiểu đường.
Hai giờ sau khi ăn: < 140 mg/dl đối với người bình thường và < 180 mg/dl đối với bệnh nhân tiểu đường.

Sự điều hoà đường huyết 

Insulin và glucagon là những hormon do tế bào đảo trong tuyến tụy tiết ra. Cả 2 hormone này đều được tiết ra để đáp ứng với sự thay đổi của lượng đường trong máu, nhưng cách thức hoạt động thì đối nghịch nhau.

Hormone insulin có nhiệm vụ đưa glucose từ máu vào trong các tế bào của cơ thể, do đó làm giảm lượng đường trong máu và cung cấp glucose để tế bào tạo năng lượng.

Hormone insulin hoạt động như thế nào?

Cơ thể chuyển đổi năng lượng từ carbohydrate thành glucose. Các tế bào của cơ thể cần glucose để tạo năng lượng, nhưng hầu hết các tế bào không thể sử dụng glucose một cách trực tiếp.

Insulin hoạt động như một chìa khóa cho phép glucose đi vào trong các tế bào. Insulin gắn vào các thụ thể trên các tế bào trong khắp cơ thể, “ ra lệnh” cho những tế bào mở những kênh cho phép glucose đi vào bên trong.

Insulin luôn lưu hành trong máu với nồng độ thấp tương đối hằng định. Khi lượng đường trong máu tăng lên ( như sau khi ăn chẳng hạn), insulin cũng sẽ tăng lên.

Đây là tín hiệu để các tế bào hấp thụ glucose, trong đó có tế bào gan, glucose được đưa vào tế bào gan, sau đó chuyển đổi thành glycogen dự trữ trong gan.

Glucagon hoạt động như thế nào?

Ngược lại, khi lượng đường trong máu quá thấp, tuyến tụy sẽ tiết ra nhiều hormone glucagon. Glucagon tác động lên gan để giải phóng glucose lưu trữ ( glucose lưu trữ ở gan dưới dạng glycogen), nhờ vậy glucose từ gan sẽ vào máu và nâng đường trong máu tăng lên.

Đây là cơ chế bảo vệ của cơ thể, để đảm bảo đường huyết trong máu không bị hạ thấp quá mức.

Như vậy, cùng do tế bào đảo tuyến tuỵ tiết ra nhưng insulin và glucagon tác động ngược chiều trong việc điều hoà đường huyết.

Dù vậy, cả 2 hormone này lại hoạt động đồng bộ, nhịp nhàng để đảm bảo đường huyết trong cơ thể chúng ta không tăng quá cao và cũng không hạ quá thấp.