Bệnh tim mạch xơ vữa và các yếu tố nguy cơ

Bệnh tim mạch do xơ vữa – Atherosclerotic Cardiovascular Disease – ASCVD, do sự hình thành các mãng xơ vữa trong lòng động mạch, giảm dòng máu đến các cơ quan.

Các bệnh tim mạch xơ vữa thường gặp:

Bệnh mạch vành: là bệnh tim mạch xơ vữa phổ biến nhất, do các mãng xơ vữa gây tắt hẹp các động mạch vành nuôi tim, gây cơn đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim.

Bệnh mạch máu não – Cerebrovascular disease: Cục máu đông có thể đến não và gây giảm lượng máu tưới não. Nếu tình trạng này chỉ tạm thời, gây ra các triệu chứng cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA: transient ischemic attack). Nếu tình trạng tắc mạch máu không được cải thiện, sẽ diễn tiến thành nhồi máu não. Thường gọi đột quị.

Bệnh động mạch ngoại biên – Peripheral artery disease (PAD): Các mãng xơ vữa gây hẹp lòng động mạch nuôi dưỡng 2 chi dưới, rất thường gặp ở bệnh nhân đái tháo đường.

Bệnh xơ vữa động mạch chủ – Aortic atherosclerotic disease: Các mãng xơ vữa hình thành trong lòng động mạch chủ có thể gây tắc hẹp dọc theo động mạch chủ, gây đau ngực đột ngột ở ngực, cổ, hàm, đau bụng …. Có thể khó thở, yếu mệt. Thường là cấp cứu nội khoa.

Bệnh thận mạn – Chronic Kidney disease (CKD): Chức năng lọc của thận suy giảm. Bệnh thận mạn làm gia tăng nguy cơ bệnh tim mạch xơ vữa.

Những yếu tố nguy cơ như đái tháo đường, tăng huyết áp hay tăng cholesterol có thể làm tăng nguy cơ suy thận và bệnh lý tim mạch.

Các yếu tố nguy cơ cao

Các nguy cơ cao gây xơ vữa động mạch trên bệnh nhân đái tháo đường, bao gồm:

• Albumin niệu hay Protein niệu
• Tăng huyết áp và phì đại thất trái
• Rối loạn chức năng tâm thu hay tâm trương thất trái
• Chỉ số ABI < 0.9 ( Ankle-Brachial Index)

Điều trị bệnh nhân đái tháo đường type 2 có bệnh lý tim mạch xơ vữa đi kèm

Các phác đồ điều trị mới nhất từ ADA 2024 hay AACE 2023 đều khuyến cáo ưu tiên chỉ định các nhóm thuốc hạ đường huyết sau trong điều trị đái tháo đường có bệnh tim mạch xơ vữa đi kèm:

• Đồng vận GLP-1
• ức chế SGLT-2