Biến chứng tiểu đường – đái tháo đường đa số là những biến chứng mạn tính.
Thời gian bị đái tháo đường càng lâu và việc kiểm soát đường huyết kém là những nguyên nhân đưa đến các biến chứng của bệnh đái tháo đường.
Các biến chứng mạn tính thường gặp của đái tháo đường bao gồm:
Biến chứng tim mạch
Bệnh đái tháo đường làm gia tăng nguy cơ các bệnh lý về tim mạch, bao gồm:
- Bệnh động mạch vành như: cơn đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim.
- Tai biến mạch máu não
- Bệnh mạch máu ngoại biên…
Đường huyết tăng cao làm tổn thương các mạch máu trong cơ thể, hình thành nên các mãng xơ vữa trong lòng mạch máu. Khi các mạch máu bị hẹp và tắt sẽ gây ra các bệnh lý ở các cơ quan đó
Biến chứng thần kinh ngoại biên
Tăng đường huyết quá cao có thể gây tổn thương thành mạch máu nhỏ nuôi dưỡng sợi thần kinh.
Tổn thương các sợi thần kinh sẽ gây ra châm chích, bỏng rát, đau nhói, cảm giác kiến bò, hay cảm giác buồn buồn ở 2 bàn chân.
Vị trí xuất hiện các triệu chứng thường ở 2 bàn chân lên tới cổ chân.
Các triệu chứng thường tăng lên vào ban đêm, giảm bớt khi đi lại.
Nếu không điều trị, bệnh nhân có thể mất dần cảm giác, dễ bị tổn thương bàn chân dẫn đến đoạn chi.
Ngoài ra có rất nhiều biến chứng thần kinh khác, ảnh hưởng đến hệ thần kinh tự chủ, gây rối loạn tiêu hóa: buồn nôn, nôn ói, ăn uống khó tiêu, tiêu chảy hay táo bón xen kẻ..
Ở nam giới có thể bị rối loạn cương dương.
Biến chứng tiểu đường: Suy thận
Thận chứa hàng triệu búi mạch máu nhỏ hoạt động như những túi lọc nhỏ giúp thải những chất thải trong cơ thể ra ngoài qua đường tiểu.
Đường trong máu tăng cao sẽ làm tổn thương hệ thống lọc này. Theo thời gian, dẫn tới suy thận: bệnh thận giai đoạn cuối, không thể hồi phục.
Khi đó bệnh nhân cần chạy thận nhân tạo để hệ thống này lọc những chất thải của cơ thể ra ngoài. Ghép thận cũng là cách để giúp bệnh nhân sống khỏe.
Xét nghiệm chức năng thận và tầm soát vi đạm niệu trong nước tiểu giúp phát hiện sớm biến chứng thận do tiểu đường
Biến chứng võng mạc
Bệnh tiểu đường có thể gây tổn thương mạch máu trên võng mạc mắt, là nguyên nhân đưa đến giảm thị lực và mù lòa.
Ngoài ra, bệnh đái tháo đường làm tăng nguy cơ những bệnh lý về mắt khác: đục thủy tinh thể và tăng nhãn áp ( glaucoma)
Mỗi năm bệnh nhân tiểu đường phải khám mắt, chụp đáy mắt ít nhất 1 tới 2 lần để phát hiện sớm tổn thương mắt do tiểu đường
Biến chứng tiểu đường: Tổn thương bàn chân
Tổn thương thần kinh ở chân và giảm dòng máu tới chân gây ra rất nhiều tổn thương ở chân
Những vết loét, bóng nước rất dễ bị nhiễm trùng và vết thương lâu lành. Những vết thương ở chân trên bệnh nhân nhiểm trùng nếu không được cứu chữa kịp thời rất dễ dẫn tới cắt cụt chân.
Bệnh nhân tiểu đường phải biết cách tự kiểm tra , chăm sóc bàn chân mỗi ngày
Các bệnh lý trên da. Khô da do giảm tiết mồ hôi và sức đề kháng giảm làm bệnh nhân dễ nhiễm trùng và nhiễm nấm, gây ngứa
Bệnh Alzheimer
Bệnh nhân đái tháo đường type 2 có nguy cơ cao mắc bệnh lú lẫn tuổi già, như bệnh Alzheimer.
Kiểm soát đường huyết kém, hạ đường huyết thường xuyên góp phần tăng nguy cơ sa sút trí tuệ ở người lớn tuổi.
Trầm cảm. Trầm cảm thường gặp trên bệnh nhân đái tháo đường.
Biến chứng tiểu đường ở răng miệng
Bệnh nhân bị đái tháo đường tăng lượng đường trong nước bọt, do vậy dễ bị sâu răng hay bệnh lý nha chu
Ít nhất, mỗi năm bệnh nhân tiểu đường nên khám nha khoa 1 lần
Làm thế nào để giảm các biến chứng mạn đái tháo đường ?
Nguy cơ mắc các biến chứng tiểu đường sẽ giảm nếu bệnh nhân thực hiện các bước sau:
- Kiểm soát chặc chẽ đường huyết: bao gồm đường huyết đói, đường huyết sau ăn và HbA1c
- Giảm cân, nếu bệnh nhân bị thừa cân hay béo phì
- Tuân thủ chế độ ăn của người bẹnh đái tháo đường
- Tập thể dục đều đặn
- Hạn chế rượu bia
- Ngưng thuốc lá.
- Chắm sóc bàn chân mỗi ngày giúp phòng ngừa đoạn chi
Giảm HbA1c
Theo nghiên cứu UKPDS, giảm HbA1c được 1% có thể giúp bệnh nhân giảm:
- Giảm 21% nguy cơ tử vong do đái tháo đường
- Giảm 37% biến chứng mạch máu nhỏ: suy thận, biến chứng mắt
- Giảm 14% nhồi máu cơ tim
- Giảm 12% tại biến mạch máu não
- Giảm 43% nguy cơ đoạn chi hay bệnh mạch máu ngoại biên.
Do vậy: Nên xét nghiệm HbA1c mỗi 3 tháng để theo dõi đường huyết
Tóm lại:
Các biến chứng mạn tính của bệnh tiểu đường xãy ra khi đường huyết không được kiểm soát tốt.
Các biến chứng xuất hiện do tổn thương các cơ quan trong cơ thể
Cần tuân thủ điều trị, tập thể dục, thực hiện chế độ ăn và phát hiện sớm các biến chứng sẽ giúp phòng ngừa các biến chứng của bệnh tiểu đường.
Tầm soát các biến chứng mạn tính hàng năm và chăm sóc bàn chân mỗi ngày sẽ phòng ngừa được các biến chứng.
