Tăng đường huyết là gì?
Tăng đường huyết là tình trạng lượng đường trong máu tăng cao. Khi đường huyết tăng quá cao có thể gây ra những biến chứng cấp tính.
Biến chứng của tăng đường huyết:
Hôn mê nhiễm cê tôn và hôn mê tăng áp lực thẩm thấu là 2 biến chứng cấp tính của tăng đường huyết.
Tỉ lệ tử vong do hôn mê nhiễm cê tôn là 2- 5% và tỉ lệ tử vong do hôn mê tăng áp lực thẩm thấu là 15 %
Tại sao tăng đường huyết lại gây ra hôn mê ?
Khi đường huyết tăng cao, cơ thể cố gắng giải quyết lượng đường trong máu cao quá mức bằng cách thải nó qua nước tiểu. Khi đường được thải qua nước tiểu , nó sẽ kéo theo một khối lượng lớn nước . Kết quả là, bệnh nhân sẽ tiểu nhiều hơn bình thường.
Khi tiểu nhiều sẽ đưa đến tình trạng mất nước. Nếu bệnh nhân không uống đủ nước vào thời điểm này, cơ thể sẽ mất nước trầm trọng.
Bệnh nhân có thể chậm trể trong việc đi khám bệnh vì triệu chứng ban đầu rất nhẹ. Tuy nhiên, khi mất nước xảy ra, chức năng não bị suy giảm do máu trở nên cô đặc hơn, đường huyết tăng cao, tăng Na+ máu . Bệnh nhân có thể lú lẩn hay lơ mơ. Nếu không điều trị có thể đưa đến co giật, hôn mê và có thể tử vong.
Tăng đường huyết nặng cũng có thể dẫn đến một tình trạng khác là: nhiễm cetone acid do đái tháo đường, mà là phổ biến nhất ở những người bị bệnh đái tháo đường type 1.
Vì cơ thể thiếu insulin để chuyển glucose thành năng lượng, do đó cơ thể sẽ tạo năng lượng từ acid béo, quá trình này sẽ tạo ra chất cê tôn, gây nên triệu chứng đau dầu, ói mữa, mệt mỏi, hơi thở có mùi trái cây…và cuối cùng là hôn mê, tử vong.
Ai có thể bị hôn mê do tăng đường huyết ?
Hôn mê do tăng áp lực thẩm thấu thường xảy ra trên những bệnh nhân đái tháo đường type 2 không được điều trị hay điều trị không liên tục và phổ biến nhất là ở những người trên 60 tuổi. Lý do là bệnh nhân lớn tuổi thường uống nước ít.
Hôn mê nhiễm cê tôn thường gặp ở bệnh nhân đái tháo đường type 1, không tiêm đủ insulin. Tuy nhiên, bệnh nhân đái tháo đường type 2 cũng rất dễ bị hôn mê nhiễm cê tôn khi đường huyết tăng cao.
Nguyên nhân của tăng đường huyết:
- Chế độ ăn: ăn quá nhiều carbohydrate, đường , chất ngọt
- Ngưng tiêm insulin, bỏ cử tiêm insulin hay giảm liều thuốc điều trị đái tháo đường. Một số trường hợp bệnh nhân bỏ điều trị, chuyển sáng uống thuốc nam, thuốc bắc…
- Do một số nhóm thuốc khác gây tăng đường:
- Thuốc corticosteroids: được sử dụng trong điều trị đau khớp, hen suyễn…,
- Thuốc lợi tiểu
- Thuốc điều trị huyết áp nhóm beta blockers…
- Stress: khi bị stress cơ thể giải phóng nhiều hormone làm tăng đường huyết.
- Uống quá nhiều rượu, bia
- Ít vận động
- Phẩu thuật, nhiễm trùng, chấn thương…
Triệu chứng tăng đường huyết
Tăng đường huyết là bệnh nguy hiểm có thể dẩn tới co giật, hôn mê và thậm chí tử vong, bệnh nhân đái tháo đường nên được cảnh báo về các triệu chứng để điều trị sớm.
Các triệu chứng bao gồm :
- Khô miệng
- Uống nhiều, khát nước
- Tiểu nhiều, tiểu đêm
- Sụt cân nhanh chóng
- Da khô, ngứa, ấm mà không đổ mồ hôi
- Sốt cao (trên 38 độ C)
- Buồn ngủ
- Lú lẩn
- Nhìn mờ
- Ảo giác
- Yếu một bên của cơ thể
- Nói khó…
Một số triệu chứng nhiễm cê tôn:
- Khó thở
- Buồn nôn, ói mữa
- Khô miệng
- Đau bụng vùng thượng vị
- Hơi thở có mùi trái cây
Khám bác sỹ ngay khi có những triệu chứng sau:
- Ói mữa
- Lú lẩn
- Buồn ngủ, ngủ gà
- Khó thở
- Khát nước, uống nhiều
- Sụt cân nhanh
- Thử đường huyết tại nhà quá cao (> 300 mg/dL)
