TIỀN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG – PREDIABETES

Tiền đái tháo đường – PreDiabetes – là tình trạng đường Glucose trong máu cao hơn bình thường nhưng chưa đủ để chẩn đoán đái tháo đường.

Các nguy cơ tiền đái tháo đường

Chúng ta có thể đánh giá nguy cơ mắc tiền đái tháo đường hay đái tháo đường type 2 trong tương lai nhờ công cụ đánh giá các yếu tố nguy cơ đái tháo đường do Hội đái tháo đường Hoa Kỳ đưa ra.

Công cụ đánh giá nguy cơ tiền đái tháo đường , đái tháo đường type 2:

Đánh giá nguy cơ tiền đái tháo đường – đái tháo đường type 2

Tiền đái tháo đường có nguy cơ cao bị đái tháo đường type 2 và bệnh mạch vành.

Nguy cơ tiền đái tháo đường trở thành bệnh đái tháo đường type 2 cao nhất ở những người có tiền sử đái tháo đường thai kỳ, tiền căn gia đình bị đái tháo đường type 2, đường huyết trong phạm vi tiền đái tháo đường nhưng đang tăng dần, hay tăng cả đường huyết đói lẫn đường Glucose đo 2 giờ sau nghiệm pháp dung nạp Glucose, hay hội chứng chuyển hóa.

Hội chứng chuyển hoá

National Cholesterol Education Program IV Adult Treatment Panel III (NCEP ATP III) đưa ra định nghĩa về hội chứng chuyển hóa đòi hỏi phải có từ 3 rối loạn sau trở lên:

• Vòng eo ≥ 102 cm ở nam và ≥ 88 cm ở nữ, 
• Tăng triglyceride. máu ≥ 150 mg/dl,
• HDL cholesterol thấp : < 40 mg/dl ở nam và < 50 mg/dl ở nữ,
• Huyết áp cao: huyết áp tâm thu ≥ 130 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥85 mmHg và/hoặc đang điều trị bằng thuốc hạ áp,
• Tăng đường huyết lúc đói ≥ 100 mg/dl (5,6 mmol/l) và/hoặc đang điều trị bằng thuốc.

Chẩn đoán tiền đái tháo đường

Người có tình trạng tiền đái tháo đường không có triệu chứng, chẩn đoán dựa vào các xét nghiệm:

Điều trị tiền đái tháo đường

Mục tiêu điều trị tiền đái tháo đường và hội chứng chuyển hóa

• Ngăn chặn chuyển thành tiểu đường type 2
• Ngăn chặn tiến triển thành bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu – NASH
• Cải thiện các yếu tố nguy cơ tim mạch bằng cách kiểm soát chặt chẽ huyết áp, LDL-Cholesterol
• Điều trị béo phì hay phòng ngừa tăng cân
• Cải thiện chất lượng cuộc sống và chức năng

Bác sĩ nên điều trị và theo dõi các yếu tố nguy cơ của tiền đái tháo đường và hội chứng chuyển hoá, bao gồm: 

• Tăng huyết áp
• Rối loạn lipid máu
• Thừa cân 

Mục tiêu cho các chỉ số trên tương tự như ở bệnh nhân đái tháo đường.

Thay đổi lối sống

Tăng cường hoạt động thể lực như aerobic và hoạt động có kháng lực ở người tiền đái tháo đường và/ hay có hội chứng chuyển hoá. 

Tăng cường hoạt động thể chất cũng phải tăng dần dần và cố gắng đạt mục tiêu: tập ở cường độ trung bình 150 phút mỗi tuần, mỗi tuần có từ 3 – 5 lần tập.

Tập có kháng lực cho những khối cơ lớn 2- 3 lần mỗi tuần. Giảm bớt thời gian tĩnh tại, ít vận động. 

Giảm cân

Những bệnh nhân thừa cân, béo phì cần điều trị giảm cân: thuốc ( phentermine/topiramate ER, liraglutide 3 mg, hay semaglutide 2.4 mg mỗi tuần) kèm với thay đổi lối sống.

Mục tiêu giảm cân 5 – 10% trọng lượng để phòng ngừa đái tháo đường.

Điều trị tiền đái tháo đường bằng thuốc

Mặc dù không có thuốc nào được FDA chấp thuận sử dụng cho điều trị tiền đái tháo đường, nhưng các thuốc như Metformin, Acarbose, Pioglitazone, GLP-1 RA có thể được chỉ định trong những trường hợp  tiền đái tháo đường vẫn không cải thiện sau khi đã thay đổi lối sống và giảm cân.

Tham khảo:

Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Care in Diabetes—2023

American Association of Clinical Endocrinology Clinical Practice Guideline: Developing a Diabetes Mellitus Comprehensive Care Plan—2022 Update