1) Soliqua là thuốc gì?
Soliqua là thuốc tiêm, sản phẩm của công ty Sanofi, kết hợp gồm 2 thành phần:
- Insulin glargine (100 U/mL) → là insulin nền tác dụng kéo dài 24 giờ
- Lixisenatide (GLP-1 receptor agonist) → thuốc giúp giảm đường sau ăn
Vì vậy Soliqua giúp kiểm soát cả đường huyết đói (FPG) và đường huyết sau ăn (PPG) – 2 yếu tố quan trọng quyết định HbA1c.
Có 2 loại bút Soliqua:
- Bút 10–40 (100/50) dành cho liều thấp
Bút Soliqua SoloStar 3ml: mỗi ml chứa 100 đơn vị insulin glargine và 50 microgram lixisenatide.
Bút tiêm này để tiêm hàng ngày từ 10 đến 40 bước liều Soliqua SoloStar
- Bút 30–60 (100/33): dành cho liều trung bình – cao
Mỗi bút chứa 3 ml, trong đó mỗi ml sẽ có 100 đơn vị Insulin Glargine và 33 microgram Lixisenatide.
Ý nghĩa:
→ Bút 10–40 chứa lượng GLP-1 RA nhiều hơn mỗi đơn vị insulin (phù hợp người chưa dùng insulin trước đây)
→ Bút 30–60 chứa lượng GLP-1 RA ít hơn mỗi đơn vị insulin (phù hợp người đang dùng insulin nền liều cao)
2) Cơ chế tác dụng của thuốc Soliqua
A. Insulin glargine → kiểm soát đường huyết lúc đói
- Thành phần Insulin Glargine hoạt động từ từ suốt 24 giờ.
- Giúp giảm sản xuất glucose tại gan (đặc biệt vào ban đêm)
- Tăng sử dụng glucose ở cơ bắp
- Giảm phân hủy mỡ và đạm
Hiểu đơn giản:
Glargine là insulin nền, hoạt động giữ đường huyết đói, đường huyết trước ăn ổn định
B. Lixisenatide → giảm đường sau ăn + hỗ trợ giảm cân
Thành phần Lixisenatide là thuốc nhóm GLP-1 receptor agonist, có 3 tác dụng quan trọng:
1. Tăng tiết insulin khi đường cao
→ Giúp kiểm soát tăng đường sau ăn
→ Không gây hạ đường khi bình thường (vì phụ thuộc đường)
2. Giảm tiết glucagon sau ăn
→ Giảm gan phóng thích đường vào máu
3. Làm chậm rỗng dạ dày
→ Giảm “đột biến đường huyết sau ăn”
→ Làm bệnh nhân cảm giác no → hỗ trợ giảm cân nhẹ
C. Tác dụng kết hợp của Soliqua
| Insulin glargine | Lixisenatide |
|---|---|
| Giảm đường đói | Giảm đường sau ăn |
| Không ảnh hưởng cân nặng | Giảm cân nhẹ |
| Nguy cơ hạ đường huyết thấp | Nguy cơ hạ đường thấp |
| Không giảm HbA1c mạnh bằng GLP-1 | Giảm HbA1c mạnh |
Khi kết hợp → Giảm HbA1c mạnh + ít hạ đường huyết + ít tăng cân
3. Soliqua phù hợp cho bệnh nhân nào?
Soliqua giúp:
- Bệnh nhân đái tháo đường type 2 đã dùng Metformin ± SGLT2i nhưng HbA1c chưa đạt
- Người đã dùng insulin nền nhưng còn cao đường đói hoặc đường sau ăn
- Bệnh nhân muốn đơn giản hóa phác đồ (1 mũi/ngày thay vì tiêm nhiều lần)
- Người thừa cân muốn hạn chế tăng cân do insulin
4. Hướng dẫn cách sử dụng Soliqua
Soliqua tiêm 1 lần/ngày – trong vòng 1 giờ trước bữa ăn (tốt nhất ăn sáng).
Tuyệt đối không dùng chung với:
- Insulin nền khác
- GLP-1 RA khác (Ozempic, Rybelsus, Victoza…)
→ Vì sẽ gây quá liều lixisenatide hoặc tăng nguy cơ hạ đường.
4.1 Chọn bút đúng Soliqua – RẤT QUAN TRỌNG
- 1 đơn vị (UI) = 1 đơn vị Insulin Glargine. Như vậy, 1 đơn vị khi chỉnh liều là 1 đơn vị Insulin. Số microgram Lixisenatide sẽ tùy vào loại bút.
- Không sử dụng Soliqua khi liều tiêm Insulin nền Glargine < 10UI
| Liều cần dùng | Loại bút | Hàm lượng | Dải liều |
|---|---|---|---|
| 10–40 units/ngày | Soliqua 100/50 pen (10–40) | 1U = 1 UI Glargine và 0.5 mcg lixisenatide | 10–40 units |
| 30–60 units/ngày | Soliqua 100/33 pen (30–60) | 1U = 1 UI Glargine và 0.33 mcg lixisenatide | 30–60 units |
👉 Không được vượt quá 60 units/ngày.
4.2 Liều khởi đầu – Dựa vào điều trị trước đó
| Điều trị trước đây | Liều khởi đầu Soliqua | Loại bút |
|---|---|---|
| Chưa sử dụng Insulin (hoặc đang dùng OAD/GLP-1 RA) | 10 units + 5 mcg | 10–40 |
| Đang dùng glargine 20–30 units | 20 units + 10 mcg | 10–40 |
| Đang dùng glargine 30–60 units | 30 units + 10 mcg | 30–60 |
| Basal insulin khác (BID Levemir, NPH…) | Giảm 20% liều cũ → tính liều khởi đầu | Tùy |
⚠️ Không khởi đầu liều quá cao nếu bệnh nhân chưa quen GLP-1 → tăng nguy cơ buồn nôn.
4.3 Nguyên tắc tăng liều (Titration Rule)
🎯 Mục tiêu:
- Đường huyết đói (FPG): 80–130 mg/dL (4.4–7.2 mmol/L)
📌 Tăng liều:
Lưu ý: Liều Soliqua được tính theo liều Insulin Glargine ( 1 liều Soliqua = 1 đơn vị Insulin Glargine )
| FPG trung bình 3 ngày | Điều chỉnh liều Soliqua |
|---|---|
| > 180 mg/dL | Tăng 4 units |
| 130–180 mg/dL | Tăng 2 units |
| 80–130 mg/dL | Giữ nguyên liều |
| < 80 mg/dL | Giảm 2–4 units |
| Xuất hiện hạ đường huyết | Giảm 2–4 units hoặc đánh giá lại khẩu phần |
⏳ Thời điểm điều chỉnh: mỗi 3–4 ngày.
4.4 Khi nào chuyển bút?
| Tình huống | Xử trí |
|---|---|
| Đang dùng bút 10–40 nhưng cần >40 units | Chuyển sang bút 30–60 |
| Đang dùng bút 30–60 nhưng cần >60 units | ❌ Không dùng Soliqua – chuyển sang basal-bolus hoặc GLP-1 RA + basal insulin |
4.5 Khi nào KHÔNG tăng liều?
⚠️ Không chỉnh liều, nếu bệnh nhân:
- FPG < 80 mg/dL
- Bỏ bữa / ăn ít
- Nôn, tiêu chảy, nguy cơ mất nước
- Tập thể dục cường độ cao hơn bình thường
- Có dấu hiệu hạ đường huyết ban đêm
- Mới đổi vị trí tiêm từ vùng có amyloidosis sang vùng bình thường (dễ tụt đường mạnh)
4.6 Sử dụng bút Soliqua trên các đối tượng đặc biệt
Người lớn tuổi (≥65 tuổi)
- Vẫn dùng được
- Chức năng thận giảm → giảm nhu cầu insulin
Suy thận
- Nhẹ hoặc vừa → dùng được nhưng theo dõi sát vì lixisenatide thải qua thận
- Nặng hoặc giai đoạn cuối → không dùng
Suy gan
- Dùng được nhưng nhu cầu insulin giảm → dễ hạ đường
Trẻ em
- Không có dữ liệu → không chỉ định
4. 7 Cách tiêm Soliqua
- Tiêm dưới da: bụng – đùi – cánh tay
- Thay đổi vị trí mỗi lần tiêm
- Không mát-xa vùng tiêm
- Không rút thuốc ra ống tiêm → nguy cơ quá liều
- Luôn dùng kim mới, không tái sử dụng
5. Chống chỉ định
Không dùng Soliqua nếu:
- Đái tháo đường type 1
- Nhiễm toan ceton (DKA)
- Dị ứng với insulin glargine hoặc lixisenatide
- Suy thận nặng
6. Cảnh báo & thận trọng
1. Hạ đường huyết (thường gặp nhất)
Dễ xảy ra nếu:
- Bỏ bữa
- Tập thể dục nhiều hơn bình thường
- Tăng liều quá nhanh
- Dùng thêm thuốc hạ đường khác
2. Viêm tụy cấp
Dấu hiệu nghi ngờ:
- Đau bụng dữ dội lan ra sau lưng
→ Ngưng thuốc ngay, đến bệnh viện.
3. Bệnh tiêu hóa nặng/ liệt dạ dày
Không dùng vì lixisenatide làm chậm rỗng dạ dày.
4. Nguy cơ mất nước
- Buồn nôn, nôn → dễ mất nước → suy thận
→ Uống đủ nước.
5. Ảnh hưởng hấp thu thuốc uống khác
Thuốc uống cần hấp thu nhanh (kháng sinh, levothyroxine):
→ Uống 1 giờ trước hoặc 4 giờ sau Soliqua.
7. Thai kỳ – cho con bú
Thai kỳ
- Không khuyến cáo dùng
- Insulin glargine an toàn
- Nhưng lixisenatide chưa đủ dữ liệu → ngưng trước khi mang thai
Cho con bú
- Chưa rõ có tiết qua sữa không → Không dùng khi đang cho con bú
8. Làm gì khi tiêm quá liều Soliqua?
Triệu chứng
- Hạ đường huyết
- Buồn nôn, nôn, đau bụng (do lixisenatide)
Xử trí
- Nhẹ → uống đường (15g carbohydrate nhanh)
- Nặng → tiêm glucagon hoặc truyền glucose
- Theo dõi vài giờ vì có thể hạ lại
FAQ – CÂU HỎI THƯỜNG GẶP VỀ SOLIQUA
Soliqua là thuốc gì?
Soliqua là thuốc tiêm kết hợp Insulin glargine (insulin nền tác dụng kéo dài) và Lixisenatide (GLP-1 receptor agonist).
Thuốc giúp kiểm soát đường huyết đói lẫn đường sau ăn, giảm HbA1c hiệu quả.
2. Soliqua dùng cho bệnh nhân nào?
Soliqua được chỉ định cho đái tháo đường type 2 khi:
- Đã dùng metformin hoặc thuốc uống nhưng HbA1c vẫn cao.
- Đang dùng insulin nền nhưng kiểm soát đường huyết kém.
- Cần tối ưu hóa phác đồ bằng một mũi tiêm/ngày.
❌ Không dùng cho T1DM hoặc nhiễm toan ceton.
3. Soliqua tiêm mấy lần một ngày?
Soliqua chỉ tiêm 1 lần/ngày, trong vòng 1 giờ trước bữa ăn, tốt nhất là bữa sáng.
4. Nên chọn loại bút Soliqua nào?
Có 2 loại bút:
| Loại bút | Mỗi đơn vị chứa | Dải liều |
|---|---|---|
| 10–40 | 100U insulin + 50 mcg lixisenatide | 10–40 units |
| 30–60 | 100U insulin + 33 mcg lixisenatide | 30–60 units |
Bác sĩ sẽ chọn tùy theo liều insulin cần thiết ban đầu.
5. Liều khởi đầu Soliqua là bao nhiêu?
Liều ban đầu pụ thuộc thuốc trước đó:
- Đang dùng insulin nền khác: Giảm 20% liều trước khi đổi.
- Chưa dùng insulin: 10 units
- Đang dùng insulin glargine 20–30U: 20 units
- Đang dùng insulin glargine 30–60U: 30 units
6. Soliqua có gây hạ đường huyết không?
Có thể xảy ra – đặc biệt khi:
- Bỏ bữa
- Tăng liều quá nhanh
- Dùng chung Sulfonylurea
- Tập thể dục nhiều
Tuy nhiên, nguy cơ thấp hơn so với insulin nền đơn thuần nhờ cơ chế GLP-1 phụ thuộc đường.
7. Soliqua có giúp giảm cân không?
Có.
Thành phần GLP-1 (lixisenatide) giúp:
- Chậm rỗng dạ dày
- Giảm cảm giác đói
- Hỗ trợ giảm cân nhẹ
Tuy nhiên mức độ giảm tùy từng bệnh nhân.
Download hướng dẫn sử dụng SOLIQUA Solo Star
LƯU Ý: Nội dung trong bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin y khoa và không thay thế cho tư vấn, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi áp dụng.
Share bài viết:
THẢO LUẬN – HỎI ĐÁP
Nếu bạn có comment hay câu hỏi nào, vui lòng đến trang HỎI ĐÁP BỆNH TIỂU ĐƯỜNG để thảo luận.