Truyền insulin tĩnh mạch giúp giảm đường huyết nhanh và hiệu quả hơn trong những trường hợp như bệnh nhân trong ICU, sanh con, phẩu thuật…
Chỉ định truyền insulin tĩnh mạch
Chỉ định truyền insulin cho những bệnh nhân có mức đường huyết ≥ 180 mg/dl:
- Nhiễm toan keton – Diabetic ketoacidosis
- Tăng áp lực thẩm thấu máu do tăng đường huyết – HHS hyperglycemic hyperosmolar states.
- Điều trị bệnh cảnh nặng ( nội khoa hay ngoại khoa).
- Hậu phẩu mỗ tim
- Nhồi máu cơ tim hay sốc tim.
- Sinh con
- Tăng đường huyết kéo dài trong thời gian sử dụng corticoides
- Chu phẫu
- Đột quỵ
- Nuôi ăn qua tube hay tĩnh mạch
- Tăng kali máu …
Cách truyền insulin tĩnh mạch
Bài viết áp dụng Protocol truyền insulin tĩnh mạch theo Georgia Hospital Associationcòn được gọi là Davidson hay Glucommander Protocol.
Mục tiêu đường huyết khi truyền insulin tĩnh mạch
Mục tiêu đường huyết theo khuyến cáo của ADA: 140-180 mg/dL.
Trong một số trường hợp, mục tiêu có thể thấp hơn như trong phẫu thuật tim: 110 -140 mg/dl.
Giảm đường huyết < 110 mg/dl không được khuyến cáo vì tăng nguy cơ hạ đường huyết.
Trước khi bắt đầu truyền insulin
- Ngưng tất cả thuốc điều trị đái tháo đường đang uống.
- Nếu bệnh nhân không ăn uống qua đường miệng và không nuôi ăn qua sonde dạ dày hay qua tĩnh mạch, có mức đường huyết < 250 mg/dl nên được truyền glucose với tốc độ 5gram Glucose /giờ.
Chuẩn bị Insulin
Trộn Insulin Regular human trong Nacl 0.9% để có nồng độ 1UI/mL, ví dụ:
- Bơm tiêm tự động: bạn có thể trộn 50 đơn vị Insulin Regular human vào 45 ml NaCl 0.9% ta được 50 ml chứa 50UI Insulin R.
Hay pha để sử dụng máy đếm giọt:
- Trộn 250 đơn vị regular human insulin trong 250 mL dung dịch normal saline – NaCl 0.9% . Nồng độ insulin là 1 U/mL.
- Xả bỏ khoảng 30 mL qua dây truyền trước khi bắt đầu truyền.
Theo dõi đường huyết
Đường huyết được theo dõi trước và trong khi truyền insulin như sau:
- Kiểm tra đường huyết ngay khi bắt đầu truyền và sau đó mỗi giờ bằng máy đo đường huyết mao mạch.
- Sau 4 lần thử đường huyết mà các kết quả vẫn như kỳ vọng, có thể giảm tần suất thử đường còn 2 giờ kiểm tra đường huyết một lần.
- Xét nghiệm đường glucose với máy sinh hóa nếu đường huyết mao mạch > 500 mg/dl hay < 40 mg/dl.
Hướng dẫn cụ thể cách tính liều truyền insulin tĩnh mạch
Thời gian cần thiết: 10 phút
Hướng dẫn cụ thể cách tính liều insulin truyền tĩnh mạch:
- Liều khởi đầu truyền insulin
Bắt đầu truyền insulin khi đường huyết > 180 mg/dl.
Liều Insulin khởi đầu = ( Đường Glucose (mg/dl) – 60) x hệ số 0.02
Ví dụ: Đường Glucose bệnh nhân đo là 320 mg/dl. Liều truyền insulin khởi đầu sẽ là:
(320 -60)x 0.02 = 5.2 đơn vị insulin /h. Bắt đầu truyền với tốc độ 5.2 ml /giờ - Chỉnh liều truyền insulin sau mỗi giờ
Glucose giảm < 15%
Sau khi truyền 1 giờ, nếu đường huyết vẫn còn > 110 mg/dL nhưng không giảm bớt ít nhất 15% so với đường huyết trước đó, tăng thêm hệ số nhân thêm 0.01.
Ví dụ, nếu hệ số nhân đang truyền là 0.02, như vậy tăng thêm 0.01 thành 0.03. Và liều truyền mới sẽ theo công thức:
Tốc độ truyền insulin = (Đường glucose máu – 60) × 0.03 ( trong đó: Glucose máu là đường huyết hiện tại)
Trường hợp cụ thể:
Đường huyết bắt đầu truyền là 300 mg/dl, như vậy liều khởi đầu sẽ là:
Tốc độ truyền insulin = (Đường glucose máu – 60) × 0.02 = (300 – 60) x 0.02 = 4.8 UI/giờ
Sau 1 giờ, đường huyết bệnh nhân đo được là 280 mg/dl. Mức độ giảm đường huyết từ 300 xuống 280 mg/dl ít hơn 15%. Như vậy hệ số nhân sẽ tăng thêm 0.01 để tính liều mới.
Tốc độ truyền insulin mới sẽ là = ( Đường glucose máu – 60) x ( 0.02 + 0.01) = ( 280 – 60) x 0.3 = 6.6 UI/g - Khi đường huyết trong khoảng 80 – 110 mg/dl
Nếu glucose máu trong khoảng 80 -110 mg/dl, không thay đổi hệ số nhân, chỉ điều chỉnh liều theo công thức mỗi giờ.
Công thức áp dụng vẫn là:
Liều truyền insulin = ( Đường glucose máu – 60) x hệ số hiện tại.
Ví dụ, đường huyết cách 1 giờ của bệnh nhân là 200 mg/dl, sau 1 giờ, đường huyết giảm còn 100 mg/dl.
Bệnh nhân đang truyền với tốc độ 3.6 8UI/giờ, hệ số nhân là 0,02.
Liều truyền insulin mới là: ( Đường glucose máu – 60) x 0.02 = ( 100 – 60) x 0.02 = 0.8 UI /giờ. - Khi đường huyết < 80 mg/dl
Khi đường huyết < 80 mg/dl, giảm hệ số nhân bớt 0.01 và tính lại liều truyền insulin mới.
Điều trị hạ đường huyết như sau:
Giảm hệ số nhân 0.01 như vừa đề cập
Cho thêm Dextrose 50% dextrose (D50W) truyền tĩnh mạch.
Kiểm tra lại đường huyết sau 15 phút.
Theo dõi đường huyết mỗi giờ và điều chỉnh liều truyền insulin. - Những trường hợp Bác sĩ cần quan tâm:
Đường Glucose máu < 60 mg/dL qua 2 lần đo liên tiếp.
Đường glucose máu tăng ngược trở lại > 200 mg/dL trong 2 lần đo liên tiếp.
Liều Insulin vượt quá 24 U/ giờ
Nồng độ K+ giảm hơn 4 mEq/L
Nuôi ăn qua sonde, nuôi ăn hoàn toàn ngoài đường tiêu hóa, qua tĩnh mạch … bị ngưng hay gián đoạn.
Chuyển từ truyền insulin tĩnh mạch sang tiêm dưới da
- Mức đường huyết phải nằm trong mức đường huyết mục tiêu trong ít nhất 4 giờ trước khi ngưng truyền insulin.
- Tính tổng liều insulin.
Tổng liều insulin = số đơn vị insulin trong 4 giờ cuối x 6. - Bắt đầu với insulin nền Glargin, liều = 50% tổng liều insulin.
- Liều Insulin tác dụng nhanh trước mỗi bữa ăn = 50% tổng liều insulin chia 3.
- Tiếp tục truyền insulin 2 giờ sau khi bắt đầu tiêm insulin dưới da.
- Theo dõi đường huyết và chỉnh liều insulin dưới da.
Nguồn: Georgia Hospital Association Intravenous Insulin Protocol
Share bài viết:
THẢO LUẬN – HỎI ĐÁP
Nếu bạn có comment hay câu hỏi nào, vui lòng đến trang HỎI ĐÁP BỆNH TIỂU ĐƯỜNG để thảo luận.
Để lại một bình luận