Triệu chứng Bệnh tiểu đường type 2

Đái tháo đường type 2 (T2D) là bệnh mạn tính đặc trưng bởi tăng đường huyết do kháng insulin và giảm chức năng tế bào β. Bệnh thường tiến triển âm thầm trong nhiều năm. Vì vậy, hiểu rõ triệu chứng giúp phát hiện sớm, điều trị kịp thời và phòng ngừa biến chứng.
Bài viết bởi BS. Ngô Thế Phi – Chuyên khoa II Nội tiết | daithaoduong.com

🔹 1. Khát nhiều (Polydipsia): triệu chứng bệnh tiểu đường thường gặp nhất

Giải thích sinh lý bệnh

Khát và uống nhiều là một trong 4 triệu chứng cổ điển của bệnh tiểu đường.

Đường huyết tăng cao → thận tăng lọc glucose → kéo theo nước ra khỏi cơ thể → gây mất nước. Khi cơ thể nhận tín hiệu mất nước, trung tâm khát ở vùng dưới đồi kích hoạt → bệnh nhân luôn cảm thấy khát liên tục, uống nhiều nhưng vẫn khát.

Gợi ý cho bệnh nhân

Nếu khát kéo dài nhiều ngày, kèm mệt mỏi, tiểu nhiều → nên kiểm tra đường huyết ngay.

🔹 2. Tiểu nhiều (Polyuria)

Cơ chế

Khi lượng đường glucose trong máu tăng cao vượt qua ngưỡng thận tái hấp thu ( thường là cao trên 180 mg/dl), lúc đó Glucose sẽ được thải qua nước tiểu.

Lượng đường qua thận tăng cao sẽ tạo nên áp lực thẩm thấu trong dịch lọc làm kéo thêm nhiều nước qua thận.

Kết quả là lượng nước tiểu sẽ tăng lên.

Biểu hiện

• Đi tiểu nhiều lần trong ngày.
• Tiểu đêm 1–3 lần hoặc nhiều hơn.
• Lượng nước tiểu nhiều hơn bình thường, trong.

Lưu ý

• Tiểu nhiều của T2D thường không đau, không rát, phân biệt với nhiễm trùng tiểu.
• Cần phân biệt với đái tháo nhạt hay cuồng uống.

🔹 3. Ăn nhiều nhưng vẫn đói (Polyphagia)

Cơ chế

Trong trường hợp bình thường: sau khi ăn thức ăn có chứa tinh bột, sẽ được chuyển thành carbohydrate và tạo thành glucose trong máu. Glucose sẽ được insulin đưa vào trong tế bào để tạo năng lượng.

Khi bị tiểu đường type 2, chức năng và số lượng insulin đều giảm, do đó glucose vào tế bào sẽ giảm đi.

Tế bào không có glucose để tạo năng lượng nên cơ thể bị đói. Kích thích bệnh nhân thèm ăn và ăn nhiều. Ăn nhiều, nhưng các tế bào vẫn đói.

🔹 4. Mệt mỏi – giảm năng lượng

Vì sao xảy ra?

• Tế bào không hấp thu được glucose → giảm nguồn năng lượng cho cơ thể
• Mất nước do tiểu nhiều
• Giấc ngủ kém do tiểu đêm

Biểu hiện gợi ý triệu chứng tiểu đường

• Dễ mệt dù hoạt động nhẹ
• Cảm giác uể oải, thiếu năng lượng
• Khó tập trung trong công việc

🔹 5. Sụt cân không rõ nguyên nhân

Cơ chế gây sụt cân

Khi thiếu insulin hoặc insulin không hiệu quả:

• Cơ thể phá hủy mỡ và cơ để tạo năng lượng → gây sụt cân.
• Mất nước do tiểu nhiều cũng làm giảm cân nhanh.
• Glucose không vào được tế bào để tạo năng lượng nên gây sụt cân.

Dấu hiệu

• Giảm 2–5 kg trong vài tháng dù ăn uống bình thường hoặc nhiều hơn.
• Quần áo rộng dần.

Quan trọng cần lưu ý

Nếu bệnh nhân béo phì nhưng lại bắt đầu giảm cân → nghĩ đến đái tháo đường ngay, cần đi khám, xét nghiệm để chẩn đoán.

🔹 6. Nhìn mờ (Blurred vision)

Cơ chế

• Đường huyết tăng làm thay đổi áp lực thẩm thấu trong thủy tinh thể → thay đổi tạm thời độ khúc xạ → nhìn mờ.
• Tổn thương võng mạc do đái tháo đường cũng có thể gây giảm thị lực

Biểu hiện

• Mờ thoáng qua, nhất là sau bữa ăn
• Khó đọc chữ nhỏ
• Mắt dễ mỏi

Lưu ý

Triệu chứng cải thiện khi kiểm soát đường huyết tốt trong 2–4 tuần.

🔹 7. Nhiễm trùng tái phát

Tại sao bệnh nhân tiểu đường type 2 dễ nhiễm trùng?

• Đường huyết cao → là môi trường cho vi khuẩn, nấm phát triển mạnh
• Giảm chức năng miễn dịch: Các tế bào đều thiêu năng lượng cho ne6nta6t1 cả chức năng đều giảm.
• Lưu lượng máu giảm ở vùng ngoại vi

Biểu hiện thường gặp bệnh tiểu đường

• Nhiễm nấm âm đạo
• Nhiễm nấm da, kẽ chân
• Nhiễm trùng tiểu
• Chậm lành vết thương
• Lao phổi

🔹 8. Tê tay – tê chân (Bệnh lý thần kinh ngoại biên sớm)

Cơ chế

Tăng đường huyết kéo dài làm tổn thương sợi thần kinh → gây cảm giác:

• Tê bì
• Kiến bò
• Châm chích
• Cảm giác nóng rát bàn chân

Đây thường là biến chứng xuất hiện sớm nhưng âm thầm.

🔹 9. Da sậm vùng gáy hoặc nách : Gai đen – Acanthosis nigricans

Ý nghĩa

Là dấu hiệu kháng insulin mạnh, thường gặp ở:

• Người thừa cân
• Hội chứng buồng trứng đa nang
• T2D giai đoạn tiền lâm sàng

Vị trí

• Gáy
• Nách
• Háng

Da dày, sậm màu, nhám như nhung.

🔹 10. Ngứa, da khô

Do:

• Mất nước, tuyến mồ hôi hoạt động không hiệu quả, khô da
• Lưu thông máu kém
• Nhiễm nấm
• Viêm da liên quan tăng đường huyết

🔹11. Các dấu hiệu và triệu chứng bệnh tiểu đường type 2 khác

Đôi khi nam giới phát hiện tiểu đường khi đi khám về rối loạn cương dương.

Bệnh nhân tiểu đường type 2 đôi khi không có triệu chứng nào. Phát hiện tình cờ sau khi xét nghiệm kiểm tra sức khoẻ.

🎯 Khi nào nên đi khám sớm?

• Có ≥2 triệu chứng ở trên
• Đường huyết tự đo > 180 mg/dL sau ăn
• Thừa cân + sậm da gáy (Acanthosis nigricans)
• Gia đình có người mắc bệnh đái tháo đường type 2

Kết luận

Triệu chứng T2D thường âm thầm nhưng nhận diện sớm sẽ giúp phòng biến chứng tim mạch, thận, mắt và thần kinh.
Nếu nghi ngờ, bệnh nhân nên khám chuyên khoa Nội tiết và thực hiện xét nghiệm đường huyết, HbA1c.

❓ FAQ – Câu hỏi thường gặp về triệu chứng Tiểu đường type 2

LƯU Ý: Nội dung trong bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin y khoa và không thay thế cho tư vấn, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi áp dụng.