Đái tháo đường thể LADA là gì? Đái tháo đường type LADA : Latent autoimmune diabetes in adults (LADA)- tiểu đường type 1.5
Trước đây, tuổi của bệnh nhân được dùng để chẩn đoán type cho bệnh đái tháo đường- tiểu đường
Những người dưới 30 tuổi thường được chẩn đoán là đái tháo đường type 1 .
Đó là lý do tại sao đái tháo đường type 1 trước đây được gọi là bệnh đái tháo đường ở người trẻ
Còn những người bị bệnh đái tháo đường sau tuổi 30 thường được chẩn đoán là type 2.
Hiện nay có sự gia tăng đột ngột bệnh đái tháo đường type 2 ở người trẻ tuổi! Do đó chẩn đáon dựa vào độ tuổi đã không còn thích hợp.
Các nhà nghiên cứu cũng xác định nhiều trường hợp bệnh nhân type 1 xảy ra ở người lớn, dù được coi là hiếm.
Những trường hợp đái tháo đường type 1 khởi phát ở tuổi trưởng thành được biết đến với nhiều tên khác nhau –
Được gọi nhiều nhất với tên: bệnh đái tháo đường tiềm ẩn tự miễn ở tuổi trưởng thành, viết tắt là LADA – Latent autoimmune diabetes of adults.
Đái tháo đường LADA là bệnh đái tháo đường type 1, diễn tiến chậm.
Việc phá hủy các tế bào beta sản xuất insulin trong tuyến tụy tiến triển chậm hơn so với bệnh đái tháo đường type 1.
Trong thực tế, những bệnh nhân type LADA khởi đầu với những triệu chứng giống như bệnh đái tháo đường type 2.
Bệnh nhân type LADA thường vận động nhiều và có kiểu hình thanh mảnh. Không thừa cân hay béo phì như bệnh nhân đái tháo đường type 2.
Người bệnh cũng không có dấu hiệu của sự đề kháng insulin như thường gặp ở bệnh nhân đái tháo đường type 2.
Đái tháo đường thể LADA giống bệnh nhân đái tháo đường type 2 ở chỗ: cơ thể vẫn còn tế bào beta tiết insulin lúc ban đầu.
Đó là lý do tại sao lúc đầu họ có thể giữ glucose máu trong giới hạn cho phép chỉ với chế độ ăn uống và thuốc uống.
Tuy nhiên, trong vòng một vài năm, cơ thể sẽ mất khả năng sản xuất insulin và khi đó bệnh nhân đái tháo đường type LADA đòi hỏi phải tiêm insulin sớm hơn người bị bệnh đái tháo đường type 2.
Nghiên cứu cho thấy một số lượng đáng ngạc nhiên những bệnh nhân được chẩn đoán đái tháo đường type 2 thực ra là đái tháo đường type 1 khởi phát chậm.
Chẩn đoán đái tháo đường thể LADA
Chẩn đoán type LADA với đái tháo đường type 2 rất quan trọng, vì điều trị 2 type này khác nhau.
- Bệnh đái tháo đường type 1: cần phải tiêm insulin,
- Trong khi những người bị bệnh đái tháo đường type 2 không cần tiêm insulin .
Để giúp phân biệt bệnh nhân đái tháo đường type LADA và đái tháo đường type 2, có thể dựa vào những đặc điểm lâm sàng sau:
Các đặc điểm của đái tháo đường thể LADA
Bệnh nhân đái tháo đường type LADA, thường có ít nhất hai trong số những đặc điểm sau đây:
- Trẻ hơn 50 tuổi lúc chẩn đoán bệnh đái tháo đường
- Trọng lượng bình thường (chỉ số khối cơ thể ( BMI) < 25 kg/m2)
- Có triệu chứng cấp tính:
- Như khát nước, đi tiểu thường xuyên, sụt cân…
- Có tiền căn bị một bệnh tự miễn dịch khác:
- Ví dụ như bệnh tuyến giáp tự miễn (ví dụ: Basedow, viêm giáp Hashimoto, viêm khớp dạng thấp,
- Tiền căn gia đình có người bị bệnh đái tháo đường type 1, có bệnh tự miễn khác đi kèm
Xét nghiệm chẩn đoán tiểu đường thể LADA
Để chẩn đoán xác định type đái tháo đường, cần đo nồng độ kháng thể kháng tuyến tụy: ICA (islet cell antibody)
Những xét nghiệm khác có thể được thực hiện là Anti- GAD, nồng độ C-Peptide trong máu.
Những bệnh nhân có kết quả xét nghiệm trên dương tính, giúp chẩn đoán bệnh đái tháo đường type 1. Cũng là dấu hiệu của type LADA.
Hiện nay tại TP. Hồ Chí minh có nhiều trung tâm chẩn đoán có thể thực hiện các xét nghiệm trên: V Lab, Diag…
