Khám cảm giác bảo vệ bàn chân bằng monofilament 10 gr

Bệnh thần kinh ngoại biên do đái tháo đường có thể được phát hiện bằng cách sử dụng monofilament 10 gr Semmes-Weinstein để phát hiện mất cảm giác bảo vệ và rung âm thoa 128 Hz phát hiện mất cảm nhận rung.

Đánh giá mất cảm giác bảo vệ bằng Monofilament 10 g Semmes-Weinstein 5.07 

Kiểm tra cảm nhận monofilament trên vùng da bình thường

Trước tiên, đặt monofilament lên bàn tay của bệnh nhân ( hoặc ở khuỷu tay hoặc trán) để bệnh nhân thử cảm nhận cảm giác.

Các vị trí test monofilament 10 gr

Vị trí kiểm tra monofilament: ở 3 vị trí khác nhau trên cả hai bàn chân, như trong hình dưới đây:

Đảm bảo bệnh nhân không thấy hoặc không biết vị trí người khám sẽ đặt monofilatment.

Cách thực hiện khám bằng monofilament

Đặt moniflament vuông góc với bề mặt da với lực đủ để làm cho monifilament bị uốn cong.

Tổng thời gian từ lúc bắt đầu đưa vào -> tiếp xúc với da -> và lấy monofilament ra phải khoảng 2 giây.

Không đặt monofilament trực tiếp lên vết loét, mô chai, sẹo hoặc mô hoại tử.

Không để monofilament trượt trên da hoặc tiếp xúc lặp đi lặp lại ở 1 vị trí khám.

Nhấn monofilament vào da và hỏi xem bệnh nhân có cảm thấy áp lực không (‘có’ / ‘không’) và tiếp theo hỏi vị trí mà bệnh nhân cảm thấy áp lực (Ví dụ: Ông/bà cảm nhận vị trí áp lực ở đâu? Trả lời: nửa trước bàn chân trái’ / ‘gót chân phải).

Lặp lại thao tác 2 lần tại cùng 1 vị trí, nhưng xen kẽ với ít nhất một thao tác “giả” lúc đó không đặt monofilament vào vị trí cần khám (hỏi tổng cộng 3 lần cho mỗi vị trí).

Kết luận: mất cảm giác chạm nhẹ với monofilament hay không.

Bệnh nhân được kết luận còn cảm giác bảo vệ nếu tại mỗi vị trí kiểm tra bệnh nhân trả lời thấy có nhận biết hai trong ba lần khám; và ngược lại kết luận mất cảm giác bảo vệ khi bệnh nhân trả lời không nhận biết hai trong ba lần.

Trong suốt quá trình khám nên khuyến khích bệnh nhân bằng cách đưa ra các phản hồi tích cực.

 Các sợi monofilament có xu hướng mất lực bẻ cong tạm thời sau khi được sử dụng nhiều lần trong cùng một ngày hoặc mất vĩnh viễn lực bẻ cong sau một thời gian dài sử dụng.

Tùy thuộc vào loại dây monofilament, chúng tôi khuyên bạn không nên sử dụng dây monofilament trong 24 giờ tiếp theo sau khi đánh giá 10-15 bệnh nhân và nên thay thế sau khi sử dụng trên 70-90 bệnh nhân.

Nếu bệnh nhân mất cảm giác bảo vệ, nguy cơ loét chân tăng cao, cần hướng dẫn bệnh nhân tiểu đường cách kiểm tra bàn chân mỗi ngày để phát hiện sớm các tổn thương, phòng ngừa đoạn chi.

Tham khảo:

IWGDF Guidelines on the prevention and management of diabetic foot disease