• Bỏ qua primary navigation
  • Skip to main content
  • Bỏ qua primary sidebar
Logo website daithaoduong.com

Website daithaoduong.com - Bs Ngô Thế Phi

Kiến thức bệnh tiểu đường - Đái tháo đường

  • Kiến thức tiểu đường
    • Đái tháo đường type 1
    • Đái tháo đường type 2
    • Đái tháo đường thai kỳ
    • Tiền đái tháo đường
    • Hướng dẫn bệnh nhân
    • Chẩn đoán và phân loại
    • Điều trị đái tháo đường
    • Biến chứng đái tháo đường
    • Guidelines điều trị tiểu đường
    • Công cụ chuyển đổi đơn vị
  • Phòng khám tiểu đường
  • Điều trị tiểu đường từ xa
    • Trang hỗ trợ điều trị từ xa
    • Đăng ký điều trị từ xa
  • Đăng nhập
    • LogOut – Thoát
  • Liên hệ
  • Show Search
Hide Search
Trang chủ/Đái tháo đường type 2/Cơ chế gây bệnh tiểu đường type 2
Cơ chế gây tăng đường huyết trong bệnh tiểu đường

Cơ chế gây bệnh tiểu đường type 2

Tới thời điểm hiện nay, chúng ta cũng chưa xác định được nguyên nhân của bệnh tiểu đường, vậy cơ chế gây bệnh tiểu đường type 2 là gì?

Nội dung bài viết Ẩn
1 Vì sao đường huyết tăng cao ?
2 8 cơ chế gây bệnh tiểu đường – đái tháo đường
2.1 Suy giảm chức năng tế bào beta của tuyến tụy trong tiểu đường type 2
2.2 Cơ chế gây bệnh tiểu đường type 2 chủ yếu: Đề kháng insulin ở mô ngoại biên trong tiểu đường
2.3 Cơ chế làm tăng đường của glucagon
2.4 Cơ chế gây bệnh tiểu đường, làm tăng đường: do vai trò của incretin
2.5 Tăng tái hấp thu Glucose ở thận trong bệnh tiểu đường
2.6 Rối loạn chức năng dẫn truyền thần kinh ở não

Vì sao đường huyết tăng cao ?

Tìm hiểu về cơ chế làm tăng đường huyết sẽ giúp chúng ta hiểu về đái tháo đường – Bệnh tiểu đường.

Trong bệnh đái tháo đường type 2, đường huyết tăng cao do rất nhiều cơ chế, chứ không phải chỉ có 2 cơ chế chính là suy giảm chức năng tế bào beta và đề kháng insulin như trước đây chúng ta đã biết.

8 cơ chế gây bệnh tiểu đường – đái tháo đường

Tới thời điểm hiện tại, có 8 cơ chế gây bệnh tiểu đường được xác định gây tăng đường huyết trên bệnh nhân đái tháo đường type 2:

  • Giảm tiết insulin
  • Tăng tiết glucagon
  • Tăng sản xuất insulin ở gan
  • Tăng ly giải mô mỡ
  • Giảm hiệu ứng incretin
  • Tăng hấp thu đường glucose ở thận
  • Giảm thu nhận glucose ở cơ
  • Tăng đường do rối loạn dẫn truyền thần kinh
cơ chế gây tăng đường glucose trên bệnh nhân tiểu đường type 2
* cơ chế gây tăng đường huyết trên bệnh nhân tiểu đường type 2.

Suy giảm chức năng tế bào beta của tuyến tụy trong tiểu đường type 2

Tế bào beta của tuyến tụy có chức năng sản xuất ra hormone insulin, có tác dụng đưa glucose từ máu vào trong tế bào.

Insulin tiết ra từ tuyến tụy sẽ giúp giảm đường Glucose trong máu
TUYẾN TUỴ: NƠI TIẾT INSULIN

Khi đường glucose trong máu tăng cao, insulin được tiết ra nhiều hơn, nó có tác dụng như chìa khóa mở các cánh của của tế bào để giúp glucose đi từ máu đi vào tế bào, tạo năng lượng cho cơ thể hoạt động.

Khi đường trong máu giảm, Insulin sẽ tiết ra ít hơn.

Ngay khi được chẩn đoán bệnh, chức năng tuyến tụy có thể đã giảm 50% và sẽ tiếp tục giảm đi theo thời gian sau đó.

Chức năng tuyến tụy giảm làm cho insulin tiết ra không đủ, do vậy không hạ được đường trong máu.

Cơ chế gây bệnh tiểu đường type 2 chủ yếu: Đề kháng insulin ở mô ngoại biên trong tiểu đường

Đề kháng insuin ở mô ngoại biên là gì?

Nói dễ hiểu: khi các cơ quan chống lại tác dụng của insulin trong việc sử dụng glucose gọi là đề kháng insulin.

Đề kháng insulin ở gan:

Gan hoạt động như kho điều tiết glucose trong máu

Trong khi bạn ngủ, dù không ăn gì nhưng cơ thể vẫn có glucose sử dụng.

Nguồn glucose được cung cấp lúc này là nhờ gan sản xuất ra, và nó cũng quyết định mức đường huyết buổi sáng mà chúng ta thường đo.

Việc sản xuất glucose ở gan có sự điều tiết bởi insulin.

Khi bị đái tháo đường type 2, tế bào gan đề kháng với insulin, có nghĩa là gan sản xuất glucose ào ạt dù cho có sự hiện diện của insulin hay không, làm đường huyết đói tăng cao.

Đề kháng insulin ở mô mỡ

Ở những bệnh nhân béo phì hay gan nhiễm mỡ, mô mỡ đề kháng với insulin dẫn tới tăng ly giải mô mỡ tạo nhiều glycerol và triglyceride, là những cơ chất tạo thành đường khi tới gan.

Đề kháng insulin ở cơ

Cơ sử dụng glucose để hoạt động nhờ tác động của insulin, khi có tình trạng đề kháng insulin ở cơ, glucose không vào được tế bào để tạo năng lượng.

Tóm lại, tình trạng đề kháng insulin ở gan, mô mỡ và cơ sẽ làm cho glucose tăng cao trong máu. Đây là cơ chế gây bệnh tiểu đường type 2.

Cơ chế làm tăng đường của glucagon

Tế bào tuyến tụy, ngoài việc tiết insulin do tế bào beta đảm nhiệm còn tiết glucagon, do tế bào anpha tiết ra.

Insulin và Glucagon điều hòa đường Glucose trong máu
Cơ chế kiểm soát glucose trong máu

Glucagon có tác dụng ngược lại insulin, có nghĩa là nó sẽ làm gia tăng đường trong máu.

Ở bệnh nhân đái tháo đường type 2, glucagon được tiết ra nhiều hơn so với bình thường, làm tăng đường trong máu.

Cơ chế gây bệnh tiểu đường, làm tăng đường: do vai trò của incretin

Khi chúng ta ăn vào, ruột sẽ tiết ra hormone có tên là incretin.

Hormon incretin có 2 loại chính là glucagon-like peptide-1 (GLP-1) và gastric inhibitory polypeptide (glucose-dependent insulinotropic polypeptide; GIP).

Để dễ nhớ, chúng ta cứ gọi là GLP 1 và GIP.

Hai hormon này có tác dụng trong thời gian rất ngắn, giúp tế bào tuyến tụy tăng tiết insulin và giảm tiết glucagon, do vậy giảm đường trong máu sau khi ăn vào.

Trên bệnh nhân đái tháo đường type 2, hiệu quả của 2 hormon incretin này, GLP 1 và GIP đều giảm rỏ rệt, do vậy không giảm được đường huyết sau khi ăn.

Tăng tái hấp thu Glucose ở thận trong bệnh tiểu đường

Bình thường, lượng máu lớn mang glucose đi qua thận nhưng đều được tái hấp thu trở lại.

Cơ chế tái hấp thu đường Glucose ở ống thận
Cơ chế tái hấp thu đường Glucose ở ống thận.

Khi lượng đường trong máu quá cao, sẽ thoát qua thận và có mặt trong nước tiểu.

Vấn đề là, trên bệnh nhân đái tháo đường, thận tăng tái hấp thu glucose quá mức, so với người không bị đái tháo đường, do vậy mà làm tăng lượng đường trong máu lên.

Đây là cơ chế quan trọng làm tăng đường trong máu.

Rối loạn chức năng dẫn truyền thần kinh ở não

Một cơ chế nữa cũng đang được lưu ý là đề kháng insulin do rối loạn chức năng dẫn truyền thần kinh ở não, liên quan đến stress, cảm giác thèm ăn, thích đồ ngọt…ở bệnh nhân đái tháo đường type 2.

Não kiểm soát sự cân bằng giữa insulin và glucose qua những chất dẫn truyền thần kinh như  dopamine, serotonin, acetylcholine or epinephrine….

Khi mất cân bằng, đường huyết sẽ tăng cao.

Dựa vào những cơ chế gây tăng đường trên bệnh nhân đái tháo đường mà người ta sản xuất ra rất nhiều nhóm thuốc điều trị đái tháo đường type 2, tác động vào các cơ chế nói trên.

Qua các cơ chế gây bệnh tiểu đường và tăng đường huyết ở trên phần nào giúp ta hiểu vì sao đường huyết tăng.

Tham khảo thêm: The Pathophysiology of Hyperglycemia in Older Adults: Clinical Considerations

Được viết bởi:
Bs Ngô Thế Phi
Ngày đăng:
16/06/2021

Chuyên mục: Đái tháo đường type 2, Kiến thức bệnh đái tháo đường

Bài viết bạn nên đọc:

  • Khuyến cáo về Covid 19 trên bệnh nhân đái tháo đường của IDF

    Khuyến cáo về Covid 19 trên bệnh nhân đái tháo đường của IDF

  • Máy đo đường huyết bằng cảm biến Free Style Libre

    Máy đo đường huyết bằng cảm biến Free Style Libre

  • Phân biệt hiện tượng bình minh và hiệu ứng Somogyi

    Phân biệt hiện tượng bình minh và hiệu ứng Somogyi

HỎI ĐÁP - THẢO LUẬN

Nếu bạn cần thảo luận hay thắc mắc cần Bác sĩ giải đáp, vui lòng truy cập:

HỎI ĐÁP BỆNH TIỂU ĐƯỜNG

Sidebar chính

Điều trị tiểu đường từ xa - online

Điều trị từ xa là xu thế mới, giúp bệnh nhân điều trị tại nhà với Bác sĩ chuyên khoa.

Tiết kiệm thời gian, tiền bạc và được theo dõi điều trị liên tục.

TÌM HIỂU ĐIỀU TRỊ TIỂU ĐƯỜNG TỪ XA

Các chuyên mục

  • Biến chứng đái tháo đường
    • Biến chứng cấp
    • Biến chứng mạn tính
  • Chẩn đoán và phân loại đái tháo đường
  • Đái tháo đường thai kỳ
  • Đái tháo đường type 1
  • Đái tháo đường type 2
  • Điều trị đái tháo đường
    • Bệnh đái tháo đường ở người lớn tuổi
    • Dinh dưỡng cho bệnh nhân đái tháo đường
    • Đái tháo đường ở trẻ em và người trẻ
    • Điều trị đái tháo đường khi nhập viện
    • Hoạt động thể chất
    • Insulin và nhóm thuốc tiêm GLP-1
    • Theo dõi điều trị đái tháo đường
    • Thuốc uống điều trị tiểu đường type 2
  • Guidelines điều trị tiểu đường
  • Hướng dẫn bệnh nhân tiểu đường
  • Kiến thức bệnh đái tháo đường
  • Phòng ngừa hay trì hoãn bệnh đái tháo đường type 2
  • Thuật toán chẩn đoán, chuyển đổi đơn vị
  • Tiền đái tháo đường
  • Xét nghiệm và các nghiệm pháp
Bác sĩ phòng khám tiểu đường

Phòng khám tiểu đường

241 Đặng Văn Bi - Trường Thọ - TP Thủ Đức - HCM
Tel: 0988 333 660 - 0974 33 99 55

Explore more

Phòng khám bệnh tiểu đường Điều trị tiểu đường từ xa Liên hệ Bác sĩ

Footer

PHÒNG KHÁM TIỂU ĐƯỜNG
  241 Đặng Văn Bi - Trường Thọ - TP Thủ Đức - HCM.
  Giờ làm việc:
Sáng: 6 - 7 giờ , Chiều: 17 - 19 giờ.

Copyright © 2008–2022. Website được viết và thiết kế bởi Bs Ngô Thế Phi.

LIÊN HỆ
  BS.NGÔ THẾ PHI
  bs.ngothephi@gmail.com
  0988 333 660