Khi nào cần phối hợp thuốc hạ đường huyết

Phối hợp thuốc ngay từ đầu (initial combination therapy) được khuyến cáo nhằm rút ngắn thời gian đạt mục tiêu điều trị, giảm trì hoãn điều trị và bảo vệ cơ quan đích sớm.

1. Phối hợp thuốc khi HbA1c cao rõ rệt ngay lúc chẩn đoán

Chỉ định quan trọng nhất

• HbA1c ≥ 8,5–9,0%
• Hoặc HbA1c cao hơn mục tiêu ≥ 1,5–2,0%

Khởi trị 2 thuốc trở lên giúp:

• Giảm HbA1c nhanh và bền hơn
• Tránh tăng liều đơn trị quá mức
• Giảm thất bại điều trị sớm

Ví dụ lâm sàng:
Bệnh nhân mới chẩn đoán, HbA1c 9,2% → không nên chỉ dùng metformin đơn độc

Nếu đường huyết tăng quá cao việc phối hợp với Insulin là cần thiết.

Khuyến cáo ADA 2026 trong sử dụng, phối hợp thuốc điều trị đái tháo đường type 2

2. Phối hợp thuốc khi có bệnh tim mạch, thận hoặc suy tim

Phối hợp với các thuốc có ích lợi trên bệnh đồng mắc, thậm chí khi HbA1c đã đạt mục tiêu kiểm soát đường huyết.

Phối hợp không phụ thuộc HbA1c

Nếu bệnh nhân ĐTĐ type 2 đã có hoặc nguy cơ cao:

• Bệnh tim mạch xơ vữa (ASCVD)
• Suy tim (HFrEF hoặc HFpEF)
• Bệnh thận mạn (CKD, eGFR <60 hoặc albumin niệu)

Cần phối hợp sớm:

• Metformin + GLP-1 RA và/hoặc SGLT2 inhibitor

Phối hợp sớm với các nhóm thuốc này giúp:

• Giảm tử vong tim mạch
• Giảm nhập viện vì suy tim
• Làm chậm tiến triển CKD
  → Không chờ HbA1c tăng mới phối hợp

3. Bệnh nhân béo phì hoặc cần giảm cân sớm

Bệnh nhân ĐTĐ type 2 kèm:

• BMI ≥ 25 kg/m² (người châu Á)
• Tăng cân nhanh, vòng bụng lớn

Nên khởi trị với phối hợp thuốc

• Metformin + GLP-1 RA
• Hoặc Metformin + dual GIP/GLP-1 RA

Lợi ích của phối hợp thuốc đem lại:

• Kiểm soát đường huyết tốt hơn
• Giảm cân sớm → cải thiện đề kháng insulin
• Tăng khả năng tuân thủ lâu dài

4. Nguy cơ thất bại với đơn trị liệu

Phối hợp sớm nên cân nhắc khi bệnh nhân:

• ĐTĐ lâu nhưng mới được chẩn đoán
• Đường huyết lúc đói và sau ăn đều cao
• Có tiền sử tiền đái tháo đường kéo dài
• Lối sống khó cải thiện (ca đêm, ăn uống thất thường)

👉 Đơn trị liệu trong nhóm này dễ thất bại sớm

5. Cần đạt mục tiêu nhanh để tránh biến chứng

Phối hợp sớm giúp:

• Giảm tình trạng nhiễm độc Glucose – “glucotoxicity”
• Bảo tồn chức năng tế bào beta tốt hơn
• Giảm nguy cơ biến chứng vi mạch sớm

Đặc biệt quan trọng ở:

• Người trẻ
• Thời gian sống dự kiến dài
• Có biến chứng vi mạch sớm (võng mạc, thận)

6. Khi nào KHÔNG nên phối hợp ngay?

Có thể đơn trị liệu nếu:

• HbA1c < 7,5%
• Không có bệnh tim, thận, suy tim
• Người lớn tuổi, nguy cơ hạ đường huyết cao
• Cần đánh giá khả năng dung nạp thuốc

Tuy nhiên, từ nghiên cứu VERIFY cho thấy, việc phối hợp thuốc sơm ngay cả khi HbA1c thấp cũng đem lại lợi ích trong việc kiểm soát đường huyết và giảm thất bại kiểm soát đường huyết thứ phát.

Xu hướng hiện nay: Phối hợp thuốc sớm.

LƯU Ý: Nội dung trong bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin y khoa và không thay thế cho tư vấn, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi áp dụng.