Hạ đường huyết là tình trạng đường huyết hạ quá thấp, thường < 70 mg/dl.
Hạ đường huyết ít gặp trong điều kiện bình thường nhưng là vấn đề thường gặp trên bệnh nhân đái tháo đường đang điều trị.
ĐIỀU TRỊ HẠ ĐƯỜNG HUYẾT
Mục tiêu điều trị hạ đường huyết là phát hiện sớm và điều trị hạ đường huyết ngay lập tức, bằng cách làm tăng đường huyết nhanh nhất tới mức an toàn nhằm giảm các biến chứng và cải thiện triệu chứng.
Cũng cần tránh điều trị quá mức vì có thể làm tăng đường huyết và tăng cân.
Glucagon 1ml tiêm dưới da hay tiêm bắp làm tăng đường huyết 3.0 – 12.0mmol/L ( 48 – 215 mg/dl) trong vòng 60 phút. ( Thuốc này ở Việt Nam không có).
HƯỚNG DẪN XỬ TRÍ HẠ ĐƯỜNG HUYẾT
QUI TẮC 15:
Xử trí hạ đường huyết nên tuân theo ” qui tắc 15″:
Đo đường huyết, nếu đường huyết <70 mg/ dl, ăn hay uống thực phẩm chứa 15g Carbohydarte và đợi 15 phút, sau đó đo lại đường huyết. Nếu đường huyết vẫn < 70 mg/dl, lập lại qui trình trên cho đ61n khi đường huyết > 100 mg/dl.
Ở trẻ nhỏ, khởi đầu 10g carbonhydrate.
Vì đường huyết có thể sẽ tiếp tục hạ trở lại sau khi đã uống hay ăn thực phẩm chứa carbohydrate, do vậy nên kiểm tra lại đường huyết mỗi 60 phút sau khi điều trị.
Thức ăn tương đương 15g Glucose :
- 2 hay 3 viên đường
- 1/2 ly nước trái cây bất kỳ nào
- 1/2 ly nước ngọt
- 1 ly sữa
- 5 hay 6 viên kẹo
- 1 hay 2 muỗng café đường hay mật ong
- 15 ml # 3 muỗng café dung dịch đường hay 3 gói đường hòa tan trong 1 cốc nước
- 175 ml # ¾ cốc nước nước trái cây hay nước ngọt
- 15 ml # 1 muỗng canh mật ong.
Sữa và nước cam làm tăng đường huyết chậm hơn
Glucose dạng gel làm tăng đường khá chậm (< 18 mg/dl sau 20 phút) và phải nuốt để có hiệu quả tốt nhất.
Nếu bệnh nhân đang điều trị bằng thuốc ức chế alpha-glucosidase (ví dụ như Glucobay…) phải sử dụng đường viên hay sữa hay mật ong để điều trị. Vì thuốc này làm giảm hấp thu Carbohydrate vào máu.
NẾU HẠ ĐƯỜNG HUYẾT GÂY HÔN MÊ:
Xử trí tại nhà : nên tiêm 1mg Glucagon dưới da hay tiêm bắp. Đối với trẻ ≤5 tuổi, liều Glucagon là 0.5 mg, sau đó đưa tới bệnh viện.
Tuyệt đối không được cạy miệng bệnh nhân để đổ nước đường vào miệng, vì khi bệnh nhân hôn mê, việc này có thể làm dung dịch đường vào đường hô hấp và gây tử vong.
Tại bệnh viện : Truyền 10-25 g glucose ( 20-50 ml Dextrose 50%) qua tĩnh mạch trong 1- 3 phút. Liều cho trẻ em là 0.5-1g/kg cân nặng. Sau đó duy trì bằng Dextrose 5% hay 10% nhằm giữ đường huyết trên 100mg/dl.
Khi hạ đường huyết đã được giải quyết, để phòng ngừa hạ đường huyết tái phát bệnh nhân nên ăn uống đầy đủ, nếu bữa ăn cách nhau hơn một giờ bệnh nhân nên ăn một gói snack để phòng ngừa hạ đường huyết.
PHÒNG NGỪA HẠ ĐƯỜNG HUYẾT
- Thuốc điều trị đái tháo đường: Chích insulin và uống thuốc hạ đường huyết đúng liều lượng và đúng thời điểm.
- Bữa ăn: không bỏ bữa ăn, thời điểm tiêm insulin phải phù hợp với bữa ăn.
- Hoạt động hàng ngày: Nếu hoạt động nhiều hơn hàng ngày hay tập thể dục nhiều hơn bệnh nhân nên ăn nhẹ trước khi hoạt động
- Rượu: Uống rượu, đặc biệt khi dạ dày trống có thể gây hạ đường huyết thậm chí kéo dài tới 1 hay 2 ngày sau . Nếu uống rượu luôn luôn ăn thức ăn
- Điều trị đái tháo đường: Điều trị đái tháo đường tích cực. Giữ đường huyết gần bình thường để tránh các biến chứng lâu dài, có thể làm tăng nguy cơ hạ đường huyết.
- Bệnh nhân phải để ý nhận biết những dấu hiệu hạ đường huyết để có thể xử trí sớm.
