Bệnh lý bàn chân đái tháo đường là gánh nặng lớn đối với người bệnh và hệ thống chăm sóc sức khỏe trên toàn cầu. Nhóm Chuyên Trách Bàn Chân Đái tháo đường thế giới – IWGDF (The International working Group on the Diabetic Foot) đã đưa ra các hướng dẫn về phòng ngừa và điều trị bệnh lý bàn chân đái tháo đường từ năm 1999. Năm 2019, IWGDF – The International Working Group on the Diabetic Foot– đã cập nhật guidelines hướng dẫn phòng ngừa và điều trị bàn chân đái tháo đường.
Hướng dẫn điều trị bàn chân đái tháo đường của IWGDF , bản dịch tiếng Việt
Hướng dẫn gồm 8 chương, trong đó có những chương dưới đây là quan trọng:
- Phòng ngừa loét chân ở bệnh nhân đái tháo đường
- Giảm áp lực loét chân ở bệnh nhân đái tháo đường
- Chẩn đoán, tiên lượng và kiểm soát bệnh động mạch ngoại biên ở bệnh nhân loét chân và đái tháo đường
- Chẩn đoán và điều trị nhiễm trùng bàn chân ở bệnh nhân đái tháo đường
- Can thiệp để tăng cường chữa lành vết loét chân ở bệnh nhân đái tháo đường
- Phân loại loét chân do đái tháo đường
Bệnh lý bàn chân đái tháo đường
Bệnh lý bàn chân đái tháo đường là một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh đái tháo đường.
Đây là nguyên nhân gây đau đớn cũng như gánh nặng tài chính cho bệnh nhân, gia đình, nền y tế và xã hội nói chung.
Để phòng ngừa và điều trị các biến chứng liên quan đến bàn chân đái tháo đường cần phối hợp giữa giáo dục bệnh nhân và nhân viên y tế, điều trị phối hợp đa chuyên khoa.
Sinh lý bệnh bàn chân đái tháo đường
Mặc dù tỷ lệ mắc phải và các loại bệnh lý bàn chân đái tháo đường có sự khác nhau ở các vùng miền trên thế giới, nhưng cơ chế dẫn đến loét bàn chân là giống nhau ở hầu hết bệnh nhân.
Loét bàn chân thường xuất hiện ở bệnh nhân đái tháo đường có đồng thời hai hoặc nhiều hơn yếu tố nguy cơ, trong đó bệnh lý thần kinh ngoại biên do đái tháo đường và bệnh động mạch ngoại biên thường đóng vai trò quan trọng.
Biến chứng thần kinh dẫn đến mất cảm giác tại bàn chân và đôi khi bị biến dạng bàn chân, thường gây ra áp lực tỳ đè bất thường lên các điểm ở bàn chân, tạo nên những cục chai. Ở những bệnh nhân có biến chứng thần kinh, chỉ cần chấn thương nhẹ (ví dụ, do cỡ giày không phù hợp, chấn thương cơ học hoặc tổn thương do nhiệt) đã có thể dẫn đến loét bàn chân.
Dù nguyên nhân chính gây loét là gì thì việc bệnh nhân tiếp tục vận động với bàn chân mất cảm giác cũng gây ảnh hưởng đến tiến trình lành vết thương
