Tầm soát nhằm phát hiện sớm tiểu đường ở người có yếu tố nguy cơ cao.
Tại sao phải tầm soát để phát hiện sớm tiểu đường – đái tháo đường?
Bệnh tiểu đường hay còn gọi đái tháo đường type 2 có thể diễn tiến âm thầm, không có bất cứ triệu chứng nào. Do vậy, người bệnh có thể không phát hiện được bệnh.
Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ, số lượng bệnh nhân tiền đái tháo đường và đái tháo đường chưa được chẩn đoán như tảng băng chìm, chiếm tỉ lệ rất cao.
Khuyến cáo của Hiệp hội đái tháo đường Hoa Kỳ về tầm soát tiểu đường – đái tháo đường type 2
Hiệp hội đái tháo đường Hoa Kỳ khuyến cáo:
- Tầm soát nên được thực hiện trên tất cả người lớn thừa cân (BMI ≥ 25 kg/m2, đối với người Châu Á: BMI ≥ 23 kg/m2) và có thêm yếu tố nguy cơ sau:
- Thói quen ít vận động
- Liên hệ trực hệ với bệnh nhân đái tháo đường
- Cư dân của nhóm sắc tộc nguy cơ cao(e.g., African American, Latino, Native American, Asian American, and Pacific Islander)
- Phụ nữ sanh con > 4kg hay đái tháo đường thai kỳ (GDM)
- Tăng huyết áp ( ≥ 140/90 mmHg) hay đang điều trị Tăng huyết áp .
- HDL cholesterol <35 mg/dl và/ hay TG >250 mg/dl
- Phụ nữ có hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
- Xét nghiệm trước : HbA1c ≥ 5.7%, tiền Đái tháo đường (IGT or IFG )
- Những dấu hiệu lâm sàng khác kết hợp với đề kháng Insulin (e.g., béo bụng nặng, acanthosis nigricans: gai đen)
- Tiền sử bệnh mạch vành
- Khi không có những tiêu chuẩn trên, xét nghiệm nên được thực hiện lúc 45 tuổi
- Nếu kết quả bình thường , lập lại xét nghiệm mỗi 3 năm.
Xét nghiệm nên được thực hiện sớm hơn tùy thuộc kết quả ban đầu và tình trạng nguy cơ
Công cụ giúp đánh giá nguy cơ mắc bệnh tiểu đường: The Finnish Diabetes Risk Score (FINDRISC)
The Finnish Diabetes Risk Score là công cụ nhằm dự đoán khả năng mắc bệnh tiểu đường, đái tháo đường type 2 khá chính xác và đang được áp dụng rộng rãi trên nhiều quốc gia.
Bộ công cụ là bảng các câu hỏi, bao gồm:
- Tuổi
- Chỉ số khối cơ thể BMI
- Giới tính
- Vòng eo
- Hoạt động thể lực mỗi ngày
- Chế độ ăn lành mạnh: nhiều rau, trái cây..,
- Đang điều trị tăng huyết áp
- Tiền căn tiền đái tháo đường hay đái tháo đường thai kỳ
- Tiền căn gia đình có người mắc bệnh tiểu đường
Đánh giá nào!
Việc tầm soát để phát hiện sớm tiểu đường, đái tháo đường có thể giúp bệnh nhân kịp thời điều chỉnh lối sống để ngăn ngừa diễn tiến thành bệnh tiểu đường.
Các biến chứng tiểu đường cũng có thể xuất hiện âm thầm ngay từ khi bệnh ở giai đoạn tiền đái tháo đường.
Do vậy tầm soát bệnh tiểu đường sớm rất có ý nghĩa đối với người bệnh.
Làm sao để phát hiện sớm bệnh tiểu đường, đái tháo đường type 2?
Nếu điểm đánh giá nguy cơ mắc bệnh tiểu đường của bạn CAO, bạn cần khám bệnh và xét nghiệm máu ngay.
Chỉ có xét nghiệm máu mới chẩn đoán được bạn bị bệnh tiểu đường hay không?
